بازگشت
افغانستان، فقير ترين كشور آسيايي
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

روزجهاني مبارزه بافقر درحالي درافغانستان گرامي داشته شد كه هم اكنون گرسنگي و فقر چندين ميليون از هموطنان ما را در چندين ولايت تهديد مي كند، دراين ولايات دايكندي و بدخشان دو ولايتي است كه بيشتر فقر و گرسنگي در آن مشاهده شده است.به گفته مقامات دولت افغانستان کمبود مواد غذایی از یک سو و خشکسالی طي سالهای اخیر در برخی مناطق این کشور ، میزان فقر در افغانستان را بالاتر برده است. ادرین ادواردز، سخنگوی سازمان ملل در کابل می گوید: وضعیت انسانی در افغانستان بسیار جدی است. ادامه نا امنی، خشکسالی و افزایش قیمت مواد غذایی درسطح جهان از عوامل عمده بروز این وضعیت است، اما روشن نیست که در ماههای آینده این وضعیت چگونه خواهد بود. مردم به غذا نیاز دارند و در این جای تردید نیست. کارشناسان می گویند نبودن برنامه ای روشن در زمینه جلوگیری از فقر و عدم توجه به زیرساختهای اقتصادی در سالهای گذشته باعث شده که شمار زیاد از شهر وندان افغان با فقر و بیکاری مواجه شوند.

نگرانی از افزایش فقر در افغانستان در حالی بیشتر شده است که خشک سالی و بیکاری زندگی مردم را در این کشور به شدت تحت تاثیر قرار داده و آنان را با مشکلات فراوانی روبرو کرده است.

امسال از روز جهانی محو فقر باشعار "کار مشترک و رهایی از فقر" تجلیل گرديد، اما در افغانستان هم اكنون در افغانستان بيست ميليون نفر زير خط فقر هستند و اگر جمعيت افغانستان 20 ميليون باشد تنها 5 ميليون نفر درافغانستان ناني براي خوردن دارند و يا بيشتر اوقات وعده هاي غذايي با شكم سير مي خورند، چنين فقري تا كنون در هيچ كشورآسيايي نبوده است. افغانستان بيشترين آمار بيكاري را در جهان دارد و در آسيا نيز مقام اول بيكاري را دارا مي باشد، در چنين وضعيتي طبيعي است كه بيش از بيست ميليون نفر درافغانستان زير خط فقر قرار مي گيرد.

هرچند كه گراني مواد غذايي و رشد جمعيت سبب شده است كه پديده فقر هرروز در جهان گسترش يابد، اما افغانستان ازآنجايي كه گرفتار نا امني و عدم توسعه است بيشتر از ديگر كشور ها از روند رو به رشد فقر و گران شدن مواد غذايي رنج مي برد.

آمار ها نشان مي دهد كه مردم جهان روز به روز فقير تر مي شوند و هرساله  دهها ميليونها نفر در جمع فقيران و افراد بي بضاعت مي پيوندند.

 بر اساس يافته‌هاى يك تحقيق بيش از نيمى از مردم جهان با دستمزد كمتر از دو دالر در روز زندگى مي‌كنند. اين تحقيق حاكى از آن است كه در حدود 75 درصد از جمعيت كشورهاى آسياى جنوب‌غربى و جنوب صحراى آفريقا با كمتراز دو دالر در روز امرارمعاش مي‌كنند. در همين حال در حدود 53 درصد از مردم جهان زير خط فقر قرار دارند و عموما مرگ و مير در كشورهاى فقير بيشترين ميزان و استفاده از وسايل پيشگيرى از رشد جمعيت در اين كشورها در كمترين ميزان قرار دارد. به عنوان مثال در كشورهاى جنوب صحراى آفريقا كه بيش از دو سوم مردم در مناطق روستايى زندگى مي‌كنند و كمتراز نيمى از آنها به آب آشاميدنى سالم دسترسى دارند، مرگ و مير نوزادان 15 برابر بيشتر از كشورهاى توسعه‌يافته است. اميد به زندگى در كشورهاى جنوب صحراى آفريقا 48 سال و ميانگين جهانى اميد به زندگى 67 سال است. رشد بي رويه جمعيت و نبود تناسب رشد جمعيت با ميزان توسعه يافتگي در آن كشور ها سبب شده است كه هر ساله به طرز وحشت ناكي در كشور هاي در حال توسعه فقر عمومي گسترش پيدا كند، در اين گزارش به كشورهايى همچون نيجريه، گينه بيسائو، مالي، سومالي، اوگاندا و افغانستان اشاره شده است و آمده است اين كشورها بيشترين نرخ بارورى در جهان را دارا هستند و اين در حالى است كه كره جنوبي، تايوان، لهستان، اوكراين و بلاروس كمترين ميزان نرخ بارورى يا زاد و ولد را در اختيار دارند. از آنجاي كه رشد جمعيت با توسعه يافتگي در اين كشور ها متناسب نيست ميزان فقر عمومي نيز در ميان مردم هر ساله به طرز وحشت ناكي افزايش پيدا مي كند. با افزايش جمعيت و گسترش فقر در ميان مردم، كودكان نخستين قربانيان فقر و گرسنگی هستند. به گزارش يونيسف 146 ميليون كودك در كشورهاى در حال توسعه به دليل سوء تغذيه در خطر مرگ هستند. دكتر آرزو احمدی نماينده سازمان جهانی بهداشت نيز چندی پيش با اشاره به اين كه بيش از يك ميليارد نفر در دنيا با كمتر از يك دالر و7/2 ميليون نفر با كمتر از 2 دلار در روز زندگی مي‌كنند اعلام كرد اين در حاليست كه 6 ميليون كودك بر اثر سوء تغذيه و به عبارتی در هر /6/3 ثانيه يك كودك بر اثر گرسنگی جان خود را از دست مي‌دهد. آخرين بررسيها خبر از وجودبيش  از يك ميليارد گرسنه در جهان را مي‌دهند كه عمدتا در كشورهای درحال توسعه زندگی مي‌كنند.  

عوامل مهمي كه سبب پيدايش فقر در جامعه مي‌شود، عبارت است ازوجود نابرابري‌هاي اجتماعي ـ اقتصادي، وجود بي‌عدالتي‌هاي اجتماعي ـ اقتصادي در درون جوامع انساني چه در درون كشور ها و چه در سطح جهاني آن، وجود تبعيض‌ها و نابرابري‌هاي اقتصادي، قومي و جنسي در داخل كشور ها و سطح جهان، درافغانستان اگر فقر و بدبختي بيداد مي كند بدان دليل است جنگ، تبعيض و گسترش فساد اداري مردم را بدين روز رسانده است، اگر فرصت هاي توسعه دراين كشور فراهم گردد اين مردم فقير نيستند بلكه روي گنجي عظيمي از منابع طبيعي قرار دارند كه جنگ و برتري طلبي هاي قومي فرصت استخراج را و بهره برداري را نمي دهد  .

 نابرابري‌هاي سطح زندگي اجتماعي انسان ها در جهان يكي از عوامل مهم در گسترش فقر جهاني به شمار مي رود. كشورهاي ثروتمند هرروز بر ثروت شان مي افزايند و كشور هاي فقير هر روز در دام فقر و بدبختي گرفتار مي شوند. يكي از عوامل مهم گسترش فقر و آلوده كردن محيط زيست انسانها و طبيعت، افزايش گاز هاي گلخانه اي در جهان است كه با رشد سرسام آور كارخانه هاي كشور هاي ثروتمند، به طرز وحشت ناكي اين گاز ها را توليد و به هوا رها مي كنند، اين گاز به اكو سيستم طبيعي جو آسيب فراوان وارد كند و لايه ازن را تخريب نموده و تغييرات جوي فراواني را به بار مي آورد، اين تغييرات سبب ميشود ميليارد ها هكتار از زمين هاي زراعي به كويري تبديل گردد و يا در پي خشك سالي هاي پي در پي و يا سيلاب هاي خروشان از محصول دهي باز بمانند و در نتيجه خشكسالي پياپي را به دنبال براي كشورهاي فقير به ارمغان بياورد.

 به گفته محققان، افزايش انتشار گاز هاى گلخانه اى به سبب فعاليت هاى انسانى بويژه سوزاندن حجم انبوه و فزاينده اى از سوخت هاى فسيلى براى تامين انرژى جوامع بشري، سبب به تله انداختن گرماى تشعشعات خورشيدى در مجاورت سطح زمين شده است. چنين روندى مى تواند به ذوب شدن يخ هاى قطبى منجر شود و بالا آمدن آب سطح درياها و اقيانوس ها را به ميزان يك متر، تا پايان قرن حاضر به دنبال آورد. اين تغيير عظيم در اقليم زمين سبب وقوع سيلاب هاى عظيمى در گوشه و كنار اين سياره مى شود و وقوع خشكسالى هاى شديد و گسترده و نيز به راه افتادن سيلاب هاى مهيب، از ديگر آثار و پيامدهاى منفى گرم شدن هوا به شمار مى رود.

به هرحال افغانستان در عين حالي كه ار تغييرات جوي و خشكسالي هاي پياپي كه نتيجه عوامل بيروني است و نيز گراني بين المللي مواد غذايي متاثر است، اما آنچه در فقر و بدبختي مردم افغانستان نقش اساسي دارد، عوامل داخلي است عواملي مانند جنگ و نا امني كه در سايه افراطي گري و برتري طلبي هاي قومي و گسترش فساداداري به وجود امده است و زندگي را در كام همه اقوام افغانستان تلخ كرده است.


October 26th, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات